атылу

атылу
страд.-возвр. от ату I
1) страд.
а) кида́ться, броса́ться (о камне, палке, мяче и т. п.), быть ки́нутым (бро́шенным, пу́щенным); швыря́ться
б) подки́дываться, подбра́сываться, быть подбро́шенным (о мяче вверх, топливе в огонь и т. п.)
в) (ре́зко) вски́дываться, взбра́сываться, быть вски́нутым (взбро́шенным)
г) быть забро́шенным (заки́нутым, зашвы́рнутым) (куда, за что)
д) переки́дываться, перебра́сываться, быть переки́нутым (перебро́шенным), перешвы́риваться че́рез (что)
е) (вниз) ски́дываться, сбра́сываться, быть ски́нутым (сбро́шенным)
ж) (в сторону, назад) отбра́сываться, отки́дываться (о ненужной палке, дощечке, железке), быть отбро́шенным (отки́нутым)
з) выбра́сываться, выки́дываться; вышвы́риваться, быть вы́швырнутым
и) (внутрь) вбра́сываться, вки́дываться, быть вбро́шенным (вки́нутым)
2)
а) быть вы́стреленным (о пуле, снаряде), быть вы́пущенным (о снарядах, пуле и т. п.), быть пу́щенным (о стреле, камне, из рогатки и т. п.)
б) застре́ливаться, быть застре́ленным; перестре́ливаться; расстре́ливаться, быть расстре́лянным
3)
а) (на охо́те) застре́ливаться, стреля́ться; быть настре́лянным (наби́тым, переби́тым); подстре́ливаться, быть подстре́ленным (подби́тым)
б) (выборочно, специально) отстре́ливаться, быть отстре́лянным
4) возвр. (самопроизвольно) стреля́ть, вы́стрелить, стрельну́ть, пальну́ть (о ружье)

корылмаган мылтык та елына бер атыла, ди — (посл.) говоря́т, что раз в году́ и незаря́женное ружьё стреля́ет

5) возвр. (о самоубийстве) застре́ливаться/застрели́ться; (о всех, многих) перестреля́ться
6) возвр. изверга́ться/изве́ргнуться, выбра́сываться/ вы́броситься (о вулканическом огне, парах, лаве, камнях и т. п.) || изверже́ние
7) возвр. взметну́ться (о водяном фонтане, дыме, столбе пламени и т. п.), взмыть (о ракете, стреле и т. п.), взлете́ть, вски́дываться/вски́нуться (от взрыва)
8) возвр. (о пробке шампанского и т. п.), выбива́ться/вы́биться (о пробке, втулке в сосудах и т. п.)
9) возвр. броса́ться/бро́ситься, кида́ться/ки́нуться, устремля́ться/ устреми́ться, ри́нуться, пуска́ться/пусти́ться, рвану́ться, рвану́ть, метну́ть прост. (куда); полете́ть, помча́ться, понести́сь; набра́сываться/набро́ситься (о хищниках) || бросо́к, устремле́ние

урамга атылу — бро́ситься на у́лицу

качучылар артыннан атылу — пусти́ться за убега́ющими

бөркетнең табышына атылуы — набра́сывание орла́ на свою́ добы́чу

кая атылдың? — куда́ ты помча́лся (понёсся, полете́л)?

берәүнең кочагына атылу — ки́нуться в объя́тия (кого)

10) в знач. прил. атылган стре́ляный

атылган гильзалар — стре́ляные ги́льзы

11) в знач. нареч. атылып перен.
а) стрело́й, пу́лей, стремгла́в (влететь в подъезд, вылететь из кабинета, броситься куда); как пу́ля; ви́хрем (мчаться, нестись, скакать)

атылып килеп керү — влете́ть стрело́й (пу́лей, как пу́ля)

атылып чыгып йөгерү — вы́бежать (вы́лететь) пу́лей (вон)

атылла (гына) — (так и) лети́т (стрело́й, пу́лей), лети́т (мчи́тся, несётся, бежи́т, ска́чет) как стрела́ (пу́ля); несётся ви́хрем (как вихрь)

- атылып чыгып тору
- атылып үлү
••

Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Полезное


Смотреть что такое "атылу" в других словарях:

  • атылу — 1. (Ату (1 3,5) 2. Ташып, бәреп, ургылып чыгу 3. Бик ашыгып кая да булса юнәлү, ташлану …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • йолдыз — 1. Табигате белән кояшка охшашлы, гади күзгә яктырткыч нокта рәв. генә күренә торган күк җисеме 2. күч. Нәрсәгә дә булса юнәлеш, көч, рух биреп торучы чыганак 3. күч. Язмыш, өлеш, бәхет 4. күч. Атаклы, күренекле, дан казанган кеше тур. шахмат… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • прахлау — (ПРАХЛАП) – Кабалану, атылу бәрелү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • тәпәләнү — 1. (Тәпәләү) 2. диал. Баш аркылы атылу, мәтәлчек ату, мәтәлү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • чәчрәү — 1. Көч белән читкә атылу, сибелү (сыеклык тур.) күч. Кечкенә генә яки тар тишек аша яктылык үтү, яктылык үтеп чәчелү турында 2. Төрле якка барып төшү, чәчелеп барып төшү, төрле якка атылып китү (вак кисәкчекләр тур.) 3. күч. диал. Үлү, юкка чыгу… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • чөелү — Өскә күтәрелү, атылу …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ыргылу — 1. Кискен хәрәкәт белән түбәнгә яки югарыга атылу, ташлану, сикерү 2. Кискен, кызу тизлек белән берәр якка юнәлү, хәрәкәт итү 3. күч. Һөҗүм итеп, кызу рәвештә хәрәкәт итү, алга ташлану (сугыш кырында) 4. күч. Кемгә дә булса ташлану, һөҗүм итү аңа …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • бірегей патрон — (Унитарный патрон) барлық элементтері оқсауытқа (гильза) бір бүтін болып біріккен патрондық (бөлінбейтін) атылу. Б.п. артиллерияда, көбінесе кіші және орта калибрлі қаруларда, сондай ақ атқыш қаруының барлық үлгілерінде қолданылады …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • тактикалық-техникалық көрсеткіштер — (Тактико технические данные) қару жарақ түрлері мен соғыс техникасының жауынгерлік және техникалық мүмкіндіктерін сипаттайтын көрсеткіштер жиынтығы. Қарудың Т.т.к іне сүйене отырып, командирлер әскерлерге нақтылы жауынгерлік міндеттер жүктейді,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • шекараны күзету кезінде қару қолдану — Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзетуді жүзеге асырушы шекара әскерлері мен Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлері қару мен ұрыс техникасын: – Қазақстан Республикасының аумағына қарулы шабуыл жасауға және қарулы басып кіруге… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • сегінеу — ет. Ыдырау, тарқатылу, сөгілу …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»